Amfora wijnen..., meer en meer kom je ze tegen op de markt. Niet alleen kleine ambachtelijke wijnmakers die ‘natural wine’ of ‘orange wine’ maken, maar ook steeds meer tophuizen zetten Amfora’s gedeeltelijk of geheel in voor hun top rode en/of witte wijnen.
Gek eigenlijk, want we hebben tegenwoordig toch roestvrijstalen tanks en (eiken)houten vaten in allerlei maten om wijn in te vergisten en te rusten. Waarom dan toch de keuze voor amfora’s?
Om dat te begrijpen even een kort uitleg: Een amfora of amfoor is een aardewerken kruik met (oorspronkelijk) twee oren die taps naar onder toeloopt. In de oudheid werden ze meestal gebruikt voor het bewaren en/of vervoeren van vloeistoffen als olie en wijn of het opslaan van graan.
Amfora
Amfora wijn heeft echter niets met dit type kruiken te maken. De aardewerken kruiken die gebruikt worden voor het gisten, rijpen en opslaan van wijn heten qvevri. Op vernuftige wijze werd zo’n qvevri gemaakt. Van uitgegraven klei werd de kruik gebakken om vervolgens weer in de uitgespaarde grond teruggeplaatst. De grond zorgt voor een koele en stabiele temperatuur en de kruik fungeert als gistingstank of rijpingsvat.
Met de opkomst van duurzame, biologische, biodynamische en natuurwijnen kregen ook de amfora wijnen meer aandacht. Terecht want ga maar na: roestvrijstalen tanks en apparatuur om die op constante temperatuur te houden kosten veel energie en die zijn overbodig. Geen eik die gekapt wordt om een vat van te maken. En nadat de wijn gebotteld is wordt de lege kruik schoon gemaakt met kalk en rook en kan weer gebruikt worden.
Vergisting in terracotta
Er zijn nog meer voordelen aan het gebruik van aardewerken kruiken. Wanneer de wijnmaker er voor kiest ook schillen, pitten en steeltjes mee te vergisten bevat de wijn tannine en is er geen of minimaal gebruik van sulfiet nodig. Tijdens de alcoholische vergisting, komen de schilletjes bovendrijven, de wijnmaker moet de wijn dan doorroeren, om zo veel mogelijk aroma’s en structuur te creëren. Door de vorm van een amfora, vindt er een natuurlijk circulatie plaats en is de wijn continu in beweging. Hierdoor hoeft de wijnmaker niet of minder door de wijn te roeren.
Echte smaak met een uniek karakter
Na de alcoholische vergisting wordt de wijn eventueel gefilterd en kan de wijnmaker wederom kiezen voor een amfora, in plaats van een stalen tank of houten vat om de wijn te rijpen. Staal heeft geen invloed op de smaak van de wijn en de fruittonen blijven behouden. Hout geeft de wijn aroma’s van boter en vanille en maakt de wijn “vetter”. Het aardewerk van de amfora heeft ook geen invloed op de smaak maar deze is wel wat poreus. Dat beetje zuurstof zorgt nu juist voor het unieke karakter en zachter mondgevoel van amfora wijnen. De wijn wordt ronder en intenser met licht oxidatieve tonen. De amforen respecteren de organoleptische eigenschappen van de variëteiten, het terroir en het werk in de wijngaard!
Amfora wijnen zijn uitdagend en dat maakt het ontdekken ervan des te leuker. So Let the wine do the talking!
Voor het najaar 2021 hebben we een mooie witte Amforawijn voor jullie geselecteerd:
Finca Olivardots Groc d’Amfora 2019
Empordà, Spanje
Klik hier